Adaptacja z dzieckiem w przedszkolu
,,Adaptacja dziecka w przedszkolu- 13 rad dla rodziców”
Rozpoczęcie edukacji przedszkolnej jest bardzo ważnym momentem w życiu każdego dziecka, jak również i całej rodziny. Dlatego też każde dziecko rozpoczynające pobyt w przedszkolu musi przejść proces adaptacji, od którego niejednokrotnie zależy jego dalsze funkcjonowanie w placówce. Dlatego tak ważne jest wsparcie i pomoc bliskich mu osób w tym ważnym dla dziecka okresie. Pierwsze dni w przedszkolu wymagają od wszystkich dużego wysiłku.
Większość dzieci, mniej lub bardziej emocjonalnie przeżyje rozstanie z rodzicami i adaptację w nowym miejscu. Zarówno rodzic jak i dziecko w tym szczególnym czasie mogą odczuwać takie uczucia jak: smutek, tęsknota, pustka czy lęk i uczuć tych nie należy wypierać zaprzeczać oraz z nimi walczyć. Są one naturalną reakcją pojawiającą się w pierwszej fazie adaptacji. Dlatego przyjmijmy, że ich wystąpienie musimy zaakceptować i stopniowo przejść przez ten trudny czas, który prawdopodobnie wkrótce dostarczy nam o wiele przyjemniejszych emocji i doświadczeń. Proces adaptacji do przedszkola jest czasem, w którym dziecko powinno być objęte szczególną troską, a występujące wtedy trudności nie powinny być bagatelizowane. W początkowym okresie dziecko jest zdezorientowane, nagle odcięte od matki, zmuszone do większej samodzielności, skazane na towarzystwo nieznanych mu dzieci i opiekę obcych osób. Dlatego przygotowania do rozpoczęcia przez dziecko edukacji przedszkolnej powinny rozpocząć się na długo przed tym wydarzeniem. Trzeba poczynić odpowiednie kroki ku temu, aby wejście w nowe środowisko nie było dla niego zbyt drastycznym przeżyciem. Jest to w dużej mierze zadanie rodziców.
Każde dziecko jest inne, dlatego proces adaptacji do nowego środowiska może przebiegać różnie. Nie wolno porównywać pociechy i jego reakcji z zachowaniem innych przedszkolaków czy starszego rodzeństwa. Radzenie sobie ze stresem adaptacyjnym jest sprawą indywidualną i u każdego malucha może przebiegać inaczej. U większości dzieci adaptacja trwa od kilku tygodni nawet do kilku miesięcy. O jej rzeczywistej długości decyduje wiele czynników jak: wiek, dojrzałość emocjonalna dziecka, stan zdrowia, ogólny poziom rozwoju psychoruchowego, sposób w jaki do tej pory funkcjonowało, postawa rodziców w tym początkowym okresie. Niezwykle ważne jest podejście i sposób w jaki przeżywają rodzice rozłąkę z dzieckiem, ponieważ dziecko szybko wyczuwa negatywne emocje. Jeżeli będą zachowywać się nerwowo, to ten stan udzieli się dziecku. Optymistyczna postawa na pewno pozwoli dziecku poczuć się lepiej i pewniej. Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że rozłąka i tak kiedyś musi nastąpić. Jeżeli jesteśmy przekonani, że dobrze robimy, to nie możemy w chwili kryzysu, zmienić decyzji i już po pierwszym dniu zrezygnować z przedszkola. Warto zaznaczyć, że płacz jest normalną reakcją na zmianę i rozstanie. Często dziecko płacze przy samym rozstaniu, jednak gdy znajdzie się na sali, wśród innych dzieci i ciekawych zabawek, płacz szybko mija. Jego zainteresowanie nowym otoczeniem pozwala mu zapomnieć na jakiś czas o tym, co jeszcze przed chwilą działo się w szatni. Później zaczynają się zajęcia dydaktyczne, rytmika, gimnastyka, posiłki i inne kolejne czynności, które absorbują uwagę dziecka i tak stopniowo, dzień po dniu, stają się dla niego rutyną, do której się samoistnie przyzwyczaja.
Warto zauważyć, że warunkiem pozytywnej adaptacji przedszkolnej jest ugruntowanie się w dziecku przekonania, że rodzic wróci po niego. Prędzej czy później, w wyniku codziennych doświadczeń, dziecko zauważy tę zależność, więc po prostu trzeba uzbroić się w cierpliwość. Natomiast trzeba dużo z dziećmi rozmawiać ! Jak każde trudne doświadczenie przez które się przejdzie, także i to, zdobyte w trakcie adaptacji do przedszkola, ma dużą wartość – uodparnia emocjonalnie, wzmacnia w dziecku poczucie wiary w siebie i otwiera mu drogę do dalszego rozwoju.
Aby złagodzić dyskomfort rozstania, zmniejszyć do minimum negatywne emocje dziecka wynikające z nowej sytuacji, przygotowałam dla rodziców ,,trzynaście” rad ułatwiających proces adaptacji ich pociech w przedszkolu.
1.Pozytywnie nastaw dziecko do przedszkola. W domu dużo rozmawiaj o przedszkolu, opowiadaj, że będzie mogło bawić się z kolegami, malować, układać klocki, zjeżdżać ze świetnej zjeżdżalni etc. Przedstaw realny, ale nie wyidealizowany obraz przedszkola.
2.Poznaj przedszkole, do którego będzie uczęszczało dziecko. Uczestnicz w spotkaniach adaptacyjnych i dniach otwartych. Odwiedzaj z dzieckiem plac zabaw, by umożliwić mu nawiązywanie relacji z innymi dziećmi podczas swobodnej zabawy.
3.Przyzwyczajaj dziecko do przedszkola stopniowo. Jeżeli dziecko do tej pory nie przebywało z innymi dorosłymi, pozostawiaj je na kilka godzin u dziadków lub znajomych.
4.Nie przeciągajcie pożegnania w przedszkolu. Pocałujcie dziecko na „do widzenia” i wyjdźcie.
5.Nawet, jeśli maluch płacze, pożegnajcie go z uśmiechem i pozostawcie pod opieką wykwalifikowanej kadry, która doskonale wie jak zabawić i zająć maluszka, by szybko zapomniał o trudnym rozstaniu z ukochanym rodzicem.
6. Przy pożegnaniach z dzieckiem bądźcie zawsze uśmiechnięci i spokojni, bo z Waszej twarzy dziecko potrafi szybko wyczytać niepokój, dobre i złe emocje.
7. Nie zabierajcie dziecka do domu kiedy płacze przy rozstaniu – jeśli zrobisz to choć raz, będzie wiedziało, że łzami można wszystko wymusić i następnego dnia znów będzie płakało.
8. Nie obiecujcie – „jeśli pójdziesz do przedszkola, dostaniesz prezent”. Po wyjściu z przedszkola, możecie dać mu słodki drobiazg, ale nie może to być przekupywanie dziecka.
9. Nie wymuszajcie na dziecku, aby od razu opowiadało, co wydarzyło się w przedszkolu: Czy płakałeś? Co zjadłeś? Jeśli dziecko będzie gotowe –samo chętnie Wam opowie.
10. Nie straszcie dziecka, że jak będzie niegrzeczne to pójdzie do przedszkola, albo że je zostawisz w przedszkolu.
11. Mamo – jeśli dziecko przy rozstaniu bardzo rozpacza, postaraj się aby przez kilka dni przyprowadzał je tatuś. Czasami rozstanie z tatą jest mniej bolesne. Wynika to zapewne z większej stanowczości i opanowania emocji.
12. Rozwijajcie umiejętności samoobsługowe dziecka, gdyż właśnie bardzo często są one powodem dodatkowego stresu w przedszkolu. Pozwólcie maluszkowi samemu myć ręce, korzystać z toalety, zakładać buciki,ubierać się i rozbierać. Zapewniamy rodziców, że mniej samodzielnym dzieciom służymy pomocą. Warto jednak pamiętać, że dziecko bardziej samodzielne łatwiej i szybciej przystosuje się do nowych warunków.
13. Postaraj się regulować pobytu dziecka w przedszkolu. W początkowym okresie dobrze jest odbierać dziecko wcześniej. Nie mów dziecku, że zostanie zabrane wcześniej, kiedy to jest niemożliwe, ponieważ będzie nieszczęśliwe i oszukane! Dotrzymuj słowa – daje ono dzieciom poczucie bezpieczeństwa.
Życzę powodzenia !
Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej
Mgr Sylwia Węgrzyn